Pamięci

Treść

W kościele NMP Wspomożenia Wiernych w Czechowicach-Dziedzicach 7 lutego odbędzie się Msza św. w 88. rocznicę urodzin śp. Jana Przewoźnika ps. „Ryś”, porucznika Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału kapitana Henryka Flame ps. „Bartek”.  To pierwsza taka inicjatywa, by upamiętnić tego bohatera Podbeskidzia, zdradziecko zamordowanego przez funkcjonariuszy bezpieki i pogrzebanego w nieznanym miejscu.

Jan Przewoźnik ps. „Ryś” urodził się 7 lutego 1925 roku w Czechowicach-Dziedzicach. Pochodził z patriotycznej rodziny. W 1942 roku razem z bratem Tadeuszem został zaprzysiężony w Cieszynie jako żołnierz Armii Krajowej.

W jej szeregach obaj bracia nawiązali ściślejszy kontakt z Henrykiem Flame, późniejszym „Bartkiem”. Razem z nim 20-letni wówczas „Ryś” po rozwiązaniu AK utworzyli VII okręg Śląski Narodowych Sił Zbrojnych. Po pewnym czasie wobec nacisku Urzędu Bezpieczeństwa i władz komunistycznych przenieśli swoje działania do lasów beskidzkich.

Ludzie „Bartka” wsławili się atakami na posterunki i funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz Urzędu Bezpieczeństwa. Głośnym echem w 1946 roku na Podbeskidziu odbiła się jawna defilada zgrupowania wojsk NSZ w Wiśle w czasie Święta Konstytucji 3 Maja, ku wielkiemu zaskoczeniu funkcjonariuszy bezpieki. Oddział liczył wówczas około 300 osób pod bronią. W wyniku zdrady w Komendzie Głównej VII Okręgu 167 żołnierzy NSZ razem ze swoim dowódcą „Rysiem” zostało w trzech transportach wywiezionych na Opolszczyznę, pod pretekstem przejścia na Zachód do strefy amerykańskiej. Tam skrytobójczo wymordowało ich UB. Do dziś nie jest wiadome miejsce ich stracenia.

Na dzień 7 lutego przypada 88. rocznica urodzin Jana Przewoźnika ps. „Ryś”. W związku z tym Związek Żołnierzy NSZ Okręg Podbeskidzie zaprasza na uroczystą Mszę św., która odbędzie się o godz. 16.30 w kościele Najświętszej Marii Panny Wspomożenia Wiernych w Czechowicach-Dziedzicach.

– Następnie przejdziemy pod symboliczną tablicę na pobliskim cmentarzu. Ufundował ją brat Jana  – Tadeusz Przewoźnik, który przeżył okres komunistyczny i zmarł w latach 90. – informuje Władysław Sanetra, prezes Okręgu Podbeskidzie (Żywiec) Związku Żołnierzy NSZ.

Prezes wskazuje, że „w obchodach będą uczestniczyć różne organizacje społeczne z terenu Czechowic-Dziedzic, harcerze, Ochotnicza Straż Pożarna”. – To pierwsza taka uroczystość poświęcona „Rysiowi” – podkreśla Sanetra.

Z inicjatywą, by uczcić pamięć por. Przewoźnika, wyszła jego rodzina oraz Okręg Podbeskidzie Związku Żołnierzy NSZ.  – Mój ojciec bardzo pielęgnował pamięć swojego brata. Nie wiemy, gdzie jest jego grób, ponieważ został skrycie zgładzony. IPN badał tę sprawę, ale jak na razie nie udało się ustalić miejsca pochówku – mówi Magdalena Jamro, córka Tadeusza Przewoźnika, brata „Rysia.

Andrzej Jamro z Okręgu Podbeskidzie Związku Żołnierzy NSZ, mąż pani Magdaleny, zwraca uwagę, że za dwa lata będzie 90. rocznica urodzin, ”Rysia". – Więc będzie bardziej uroczyście. Nigdy wcześniej nie była w taki sposób uczczona jego pamięć, a przecież był zastępcą ”Bartka". Kiedy zaczęliśmy zamawiać pierwsze Msze św. za Flamego, jakieś 4-5 lat temu, to przychodziły tylko trzy osoby. Natomiast teraz pamięć o tych bohaterach dociera do świadomości społecznej i się rozwija – konkluduje Jamro.

Nasz Dziennik Niedziela, 3 lutego 2013

Autor: jc