Pierwsza polska biografia Bizeta

Treść

Ukazała się właśnie polska biografia francuskiego kompozytora Georgesa Bizeta, twórcy "Carmen". Autorem jest ceniony krytyk i publicysta muzyczny Zbigniew Kościów, autor biografii kilku innych kompozytorów, np. Giacomo Meyerbeera, Hugo Wolfa, Karola Marii Webbera, Artura Honeggera.

Aż wierzyć się nie chce, że dotychczas polski miłośnik opery nie mógł sięgnąć po żadną z licznych na świecie biografii Bizeta. Od lat wiadomym jest, że polska muzykografia nie była zainteresowana tłumaczeniem żadnej z nich. Interesujący się jego życiem i działalnością skazany był na poszukiwania w różnych źródłach encyklopedycznych fragmentów omawiających twórczość tego kompozytora i epizody jego życia. Trzeba przyznać, że autor zabrał się z pasją do postawionego przed sobą zadania, dając czytelnikowi nie tylko suche fakty. W tej niewielkiej książce (liczy 110 stron) przedstawiono Bizeta na tle artystycznego Paryża lat 60. i 70. XIX wieku. Rysując sylwetkę kompozytora, autor przedstawia nie tylko daty, fakty, miejsca zdarzeń, ale także często sięga do jego listów oraz kilkuzdaniowych cytatów z wypowiedzi świadków danego wydarzenia, co przydaje opracowaniu rumieńców i wiarygodności. Właśnie z tych listów cytowanych we fragmentach możemy poznać zainteresowanie Bizeta twórczością innych kompozytorów: "Kiedy słyszę 'Eroicę' i czwarty akt 'Hugenotów', jestem podniecony, 'Wesele Figara' albo drugi akt 'Wilhelma Tella' sprawiają, że jestem szczęśliwy" - czytamy w jednym z takich listów do matki i przyjaciół. Czytelnik ma szansę poznać - wcale nie takie łatwe - początki drogi twórczej kompozytora, który jak się sam określił, był niezmiernie surowy w ocenie wszystkiego, co pisze. Pewnie dlatego wielu ze swoich dzieł nie dokończył.
Oczywiście - co zrozumiałe - najwięcej uwagi poświęcono "Carmen", o której powiedziano, że gdyby była jedynym dziełem swojego twórcy, to i tak zapewniłaby mu miejsce w panteonie największych kompozytorów operowych. Możemy prześledzić proces powstawania tej opery i przygotowania do jej prapremiery, która odbyła się 3 marca 1875 roku i - jak powszechnie wiadomo - nie zakończyła się sukcesem Bizeta, z czym ten długo nie mógł się pogodzić. Właśnie ten fakt wiąże się najczęściej z wczesną śmiercią kompozytora, który zmarł w 36. roku życia. Nigdy nie został świadkiem pierwszego wiedeńskiego sukcesu swojej opery, co okazało się początkiem wielkiej popularności dzieła Bizeta, bez którego trudno sobie dzisiaj wyobrazić operowy repertuar. Wartość książki podnoszą liczne szkice portretowe kompozytora i zdjęcia, szczególnie galeria wielkich odtwórczyń partii tytułowej Cyganki od pierwszej Celestine Galli - Marie poczynając. Nie brakuje też zdjęć polskich śpiewaczek, którym partia Carmen przyniosła sławę i uznanie: Wandy Wermińskiej, Stefanii Toczyskiej, Ewy Podleś, Małgorzaty Walewskiej. Opracowanie kończy kompetentnie opracowane kalendarium życia i twórczości Georgesa Bizeta.
Adam Czopek

Zbigniew Kościów, Georges Bizet, Wydawnictwo Polskie, Wołomin 2009.
"Nasz Dziennik" 2009-03-11

Autor: wa