Rzecznik ZUS radzi

Treść

"Dlaczego ktoś posiadający orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności na stałe według ZUS jest zdolny do pracy? Ja rozumiem, że są niepełnosprawni mogący pracować, ale to powinien być wybór niepełnosprawnego, a nie automatyczna decyzja orzecznika ZUS" - niemal każdego tygodnia listy tej treści trafiają na moje biurko. A więc odpowiadam najprościej, jak to tylko możliwe.
System orzecznictwa o niepełnosprawności i system orzecznictwa dla potrzeb rentowych (czyli orzecznictwa o niezdolności do pracy) to dwie różne sprawy, które nie mają ze sobą absolutnie nic wspólnego. Zajmują się tym różne instytucje (o niepełnosprawności decydują komisje powoływane przez starostów, o niezdolności do pracy decyduje ZUS) działające na podstawie zupełnie innych przepisów, a lekarze orzecznicy jednego i drugiego systemu badają pacjentów i wydają swoje decyzje w zupełnie różnych celach.
Rzeczywiście może się zdarzyć, że osoba niepełnosprawna zostanie uznana za zdolną do pracy. Bo przecież tak bywa - niepełnosprawni mogą być pracownikami co najmniej tak samo dobrymi, a nawet lepszymi niż ci pozbawieni ułomności. Osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim, a więc niewątpliwie niepełnosprawna, może być przecież doskonałym grafikiem komputerowym, dziennikarzem, muzykiem, a nawet prezydentem USA (jak Franklin D. Roosevelt).
Tymczasem renta jest świadczeniem, które wypłaca się osobom, które miały nieszczęście utracić zdolność do pracy i samodzielnego utrzymania się. Każdy z nas podlega takiemu ryzyku i dlatego wszyscy obowiązkowo jesteśmy od niego ubezpieczeni. Gdy zdarzy się jakiś wypadek lub choroba, które sprawią, że nie będziemy mogli pracować (i to nie tylko w swoim zawodzie, ale w ogóle), wówczas ZUS wypłaci coś w rodzaju pensji-odszkodowania.
Jeśli lekarz orzecznik uzna, że istnieje szansa na przekwalifikowanie się pacjenta i wykonywanie przez niego innej pracy niż dotychczas, to choćby był on bardzo chory - może nie dostać orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy. Na przykład górnik chory na pylicę płuc może się przekwalifikować na sprzedawcę w kiosku i nadal z powodzeniem sam na siebie zarabiać. Warto pamiętać, że świadczenie rentowe wypłacane z tytułu ubezpieczenia społecznego przysługuje wyłącznie osobom ubezpieczonym, które odpowiednio długo opłacały składki (co najmniej przez pięć lat w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę) i spełniają określone warunki do jego przyznania - wszystkie szczegółowo omawia ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Przemysław Przybylski
"Nasz Dziennik" 2009-05-09

Autor: wa