Rzecznik ZUS radzi: Świadczenia w pełni skoordynowane

Treść

Pracujesz lub właśnie podejmujesz pracę za granicą? A może jesteś na urlopie w innym kraju? Zachorowałeś i nie wiesz, czy otrzymasz zasiłek chorobowy? Nie martw się, dzięki obowiązującej w Unii Europejskiej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego nie możesz stracić należnego ci świadczenia.

Jednym z podstawowych praw przysługujących obywatelom Unii Europejskiej jest swoboda przemieszczania się w obrębie jej granic. Pomocna w realizacji tego prawa jest przyjęta w ramach Wspólnoty koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Dzięki niej obywatel jednego państwa członkowskiego przebywający na terenie innego z państw członkowskich jest traktowany na równi z obywatelami tego drugiego państwa. Precyzując, koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego gwarantuje każdemu przemieszczającemu się obywatelowi UE zachowanie nabytych już praw do świadczeń z tytułu choroby lub macierzyństwa.
Ważnym aspektem koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego jest sumowanie okresów ubezpieczenia z różnych państw członkowskich. Umożliwia to przyznanie świadczenia osobom, które nie osiągnęły w jednym państwie okresu ubezpieczenia wymaganego do przyznania tego świadczenia. Celem potwierdzenia konkretnego okresu ubezpieczenia należy złożyć u pracodawcy bądź instytucji wypłacającej świadczenie formularz E 104 wystawiony przez instytucję ubezpieczeniową kraju, w którym podlegało się temu ubezpieczeniu. Jednak w przypadku nieprzedłożenia tego dokumentu może o niego wystąpić sama instytucja wypłacająca świadczenie. Należy podkreślić, że bez względu na miejsce zamieszkania świadczenie z tytułu choroby lub macierzyństwa wypłaca instytucja właściwa.
Jeżeli do pracownika ma zastosowanie polskie ustawodawstwo, to w przypadku choroby powinien on w ciągu trzech dni - co wynika z przepisów unijnych - przedłożyć we właściwej (ze względu na miejsce aktualnego pobytu) instytucji ubezpieczeniowej wydane przez lekarza zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy. Instytucja ta niezwłocznie przekaże zaświadczenie do właściwego dla siedziby polskiego pracodawcy oddziału ZUS. Oddział ustala płatnika zobowiązanego do wypłaty świadczenia. Gdy jest nim płatnik składek (czyt. pracodawca), to on zajmie się wypłatą świadczenia i to jemu ZUS przekazuje zaświadczenie lekarskie. W innym przypadku oddział sam podejmuje się wypłaty świadczenia. Należy pamiętać, że zagraniczna instytucja ubezpieczeniowa traktuje świadczeniobiorcę jak własnego ubezpieczonego i w związku z tym ma prawo poddać go kontroli lekarskiej. Jeżeli okaże się, że "chory" jest zdolny do pracy, to poinformowany zostanie o tym właściwy oddział ZUS. Również ZUS może zlecić zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej kontrolę świadczeniobiorcy.
Jeżeli natomiast to Polska jest aktualnym miejscem pobytu ubezpieczonego, który ubezpieczeniom podlega w innym państwie UE, wówczas w przypadku choroby zaświadczenie lekarskie należy przedłożyć do znajdującego się w miejscu pobytu oddziału ZUS. Obowiązujący w tym przypadku termin na złożenie zaświadczenia to również - jak wynika z unijnych przepisów - trzy dni. Oddział przesyła zaświadczenie do właściwej zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej, która ustala prawo do świadczenia i podejmuje się jego wypłaty - o ile, oczywiście, spełnione są przesłanki niezbędne do jego wypłaty. Podobnie jak w przypadku Polaka przebywającego za granicą, tak i w przypadku obcokrajowca rezydującego w Polsce właściwa dla miejsca pobytu instytucja, czyli w tym przypadku ZUS, ma prawo przeprowadzić kontrolę prawidłowości orzekania i wystawiania zaświadczeń lekarskich. O wynikach kontroli informowana jest zagraniczna instytucja ubezpieczeniowa wypłacająca świadczenie. Z wnioskiem o wszczęcie kontroli może się zwrócić do ZUS także sama zagraniczna instytucja ubezpieczeniowa.
Przemysław Przybylski
"Nasz Dziennik" 2009-06-20

Autor: wa