U źródeł polskiego sądownictwa
Treść
Wczoraj w Archiwum Państwowym w Lublinie otwarto wystawę pt. "Trybunał Główny Koronny 1578-1794" zawierającą dokumentację z działalności Trybunału Koronnego, który obradował w Piotrkowie Trybunalskim oraz w Lublinie. Dzięki zachowanym w lubelskich archiwach dokumentom można poznać historię i organizację najwyższego sądu szlacheckiego Rzeczypospolitej. Wystawa, uroczysta sesja Trybunału Konstytucyjnego w historycznych wnętrzach lubelskiego Trybunału Koronnego oraz inscenizacja sztuki Waldemara Bednaruka "Agnieszka przed trybunałem" w reżyserii Macieja Wijatkowskiego to główne punkty obchodów 430-lecia powstania Trybunału Koronnego. Ekspozycja w gmachu Archiwum Państwowego w Lublinie pokazuje poprzedzoną wieloletnimi reformami drogę ku powstaniu Trybunału oraz ludzi, którzy mieli wpływ na ostateczną postać konstytucji ordynackiej z 3 marca 1578 roku. Przedstawia poszczególne stadia postępowania sądowego na przykładzie procesu trybunalskiego oraz wpływ Trybunału na historię Lublina. Wystawa została wzbogacona dokumentami królewskimi, archiwaliami ze spuścizn podworskich, XVII- i XVIII-wiecznymi drukami mów i kazań, litografiami XVIII-wiecznego Lublina, najstarszym wizerunkiem miasta z 1618 roku, a także fragmentami pamiętników pisarzy oraz członków palestry trybunalskiej. Wartość ekspozycji podnosi fakt, że znaczna część wystawionych dokumentów to oryginalne dokumenty sądowe, jedne z nielicznych, jakie przetrwały pożogę II wojny światowej. Księgi główne Trybunału Koronnego uległy zniszczeniu w ostatnim dniu Powstania Warszawskiego. Choć były przechowywane w sali ognioodpornej, Niemcy celowo wrzucili do wnętrza granat, który całkowicie zniszczył bezcenne archiwa. Lubelski zbiór to akta, które nie zostały w XIX wieku przekazane do archiwum warszawskiego. - Przechowywane w Archiwum Państwowym w Lublinie akta Trybunału Koronnego stanowią metrażowo największą część akt trybunalskich znajdujących się na terenie Polski - mówi Agnieszka Myśliwiec, kurator i autor scenariusza wystawy. - Przykładowo ok. 20 jednostek, a więc około 20 cm bieżących akt przechowywanych jest w archiwum w Piotrkowie Trybunalskim i kilka podobnych metrażowo jednostek znajduje się w archiwum w Poznaniu. My przechowujemy zespół Trybunału Koronnego o objętości 30 m bieżących - dodaje. Adam Kruczek "Nasz Dziennik" 2008-05-10
Autor: wa