Uroczystość Objawienia Pańskiego - Trzech Króli

Treść

Dziś w Kościele katolickim obchodzimy uroczystość Objawienia Pańskiego, popularnie zwanym obecnie świętem Trzech Króli. Na Wschodzie była już znana od III w., natomiast w IV w. również na Zachodzie.  Objawienie, po grecku „Epifania”, oznacza „ukazanie się”, „objawienie się”. Jak podkreślił ks. prof. Piotr Roszak, te święta jak w soczewce skupiają najważniejsze tematy chrześcijańskiej wiary.

Uroczystość Objawienia Pańskiego należy do najstarszych przeżywanych świąt w chrześcijaństwie, dzięki któremu przypominamy sobie prawdę o narodzeniu Jezusa Chrystusa.

– Rozwinęło się ono na początku we wschodnim chrześcijaństwie, które w tym święcie skupiało swoją uwagę na narodzeniu Chrystusa i później pokłonie Mędrców, ale także na innych sposobach, w jakie Bóg objawia się człowiekowi, ponieważ zarówno w chrzcie Pana Jezusa w Jordanie, jak w czasie wesela w Kanie Galilejskiej, Chrystus objawia się wszystkim ludziom bez wyjątku jako Ten, który dzieli nasz los i prowadzi do zbawienia, uwalnia od grzechu i jego skutków  – mówił ks. prof. Piotr Roszak.

W Polsce 6 stycznia zwany jest świętem Trzech Króli. Ewangelia nie nazywa jednak przybyłych ze Wschodu wędrowców królami.

– Tekst Ewangelii dosłownie mówi o „magach”, którzy przybyli ze Wschodu. Jest to forma techniczna na określenie ludzi, którzy zamieszkiwali teren Babilonii (dzisiejszy Iran i Irak), zajmowali się naukami, astronomią, a być może byli również kapłanami religii perskiej, jak sądzą niektórzy. Ich droga do odkrycia w Jezusie Mesjasza zaczęła się więc od nauki, obserwacji nieba, potem spotykają proroctwa Starego Testamentu, a następnie prowadzeni gwiazdą i Słowem Bożym składają pokłon, co symbolizuje wiarę – zaznaczył kapłan.

Nie jest również znana liczba mędrców.

– W ich liczbie doszukiwano się pewnej symboliki, o czym świadczy bogata ikonografia chrześcijańska. Z jednej strony mówi się o czterech mędrcach ze względu na cztery strony świata jako symbolu całego świata, który przychodzi do żłóbka. Niektóre jednak teksty syryjskie czy armeńskie wspominają nawet o dwunastu przybyszach, z racji dwunastu pokoleń Izraela. Z drugiej strony liczba trzy (również bogata symbolicznie) związana jest z darami, które przynoszą ze sobą mędrcy, dlatego utrwaliło się przekonanie, że było ich trzech – wskazał prodziekan Wydziału Teologicznego UMK.

Jak zauważył duchowny, mędrców często określamy jako królów, ponieważ wiąże się z to z proroctwami Starego Testamentu, zwłaszcza tekstami psalmów, które podkreślają, że do Mesjasza będą udawali się wszyscy wielcy władcy ówczesnego świata.

– Królewskość odwiedzających Pana Jezusa mędrców może mieć także wymiar symboliczny, jako pokłon tych, którzy swoją władzę i swoje rządy chcą opierać na relacji z Dzieciątkiem – zwrócił uwagę ks. prof. Piotr Roszak.  

Imiona Kacper, Melchior i Baltazar nadano mędrcom dopiero w IX w. Legenda głosi, że po powrocie do swoich krajów królowie zrzekli się tronów, aby głosić wiarę w Chrystusa, a dożywszy sędziwego wieku, doczekali chwili, kiedy po Wniebowstąpieniu Pańskim Tomasz Apostoł udzielił im sakramentów, a nawet sakry biskupiej. W sztuce Kacper przedstawiany jest najczęściej jako ofiarujący mirrę Afrykańczyk, Melchior – jako dający złoto Europejczyk i Baltazar – jako król azjatycki przynoszący do żłóbka kadzidło.

Złoto, kadzidło i mirra – to dary, jakie mędrcy przynieśli małemu Jezusowi. Każde z  nich ma swoje znaczenie.

– Złoto wskazuje na królewskość. To są dary godne króla i dlatego podkreślają, że te Dziecię, które się narodziło, jest królem. Paradoks i wielkość mędrców polegała na tym, że tę królewskość mędrcy potrafili dostrzec w ubogiej stajence. Kadzidło – znak boskości. Używamy go w czasie modlitw, podkreślając tym samym Bożą obecność w liturgii, co czyniono także w starotestamentalnym kulcie. Kadzidło, jako symbol wznoszonych do Boga modlitw, było przypomnieniem o Bożej obecności w historii i sprawowanych obrzędach. Mędrcy, przynosząc do stajenki kadzidło, podkreślili tym samym prawdziwą boskość Jezusa Chrystusa. Natomiast mirra, która służyła do łagodzenia bólu, była symbolem człowieczeństwa Wcielonego Słowa – wskazał prodziekan Wydziału Teologicznego UMK.

Od końca średniowiecza na pamiątkę tych darów święcono pierścionki jako złoto, żywicę jako kadzidło oraz ziarnka jałowca jako mirrę. Pojawiała się także woda  na pamiątkę chrztu Jezusa oraz kreda. Dziś w kościołach święcimy kadzidło i kredę. Po powrocie z Eucharystii święconą kredą piszemy C+M+B (Christus Mansoni Benedicat), co oznacza „Niech Chrystus błogosławi temu domowi”.

– Jest to piękna tradycja przypominająca, że tego Chrystusa, którego uczcili mędrcy, magowie ze Wschodu przynosimy do naszych domów i On ma kształtować nasze relacje, dalej nas prowadzić w życiu, a Jego błogosławieństwo jest kluczem do tego, aby człowiek podnosił się ze swoich upadków i wydobywał z siebie to, co najlepsze, aby kształtował swoje życie i podejmowane decyzje w oparciu o światło, które rodzi się w nocy Bożego narodzenia – zauważył kapłan.

Jak podkreślił ks. prof. Piotr Roszak, święto Epifanii jest wyjątkowe.

– Wyjątkowe nie tylko ze względu na czcigodną tradycję sięgającą starożytności chrześcijańskiej, ale przede wszystkim na sam walor ukazania się, manifestacji, objawienia dobroci Boga dla każdego człowieka, która zyskuje na swojej czytelności w wielu wydarzeniach z życia Pana Jezusa, przeżywanych w kolejnych świętach w kalendarzu liturgicznym. To przekaz, że w rozwoju wiary nie można się zatrzymać na Bożym Narodzeniu, na pięknych tradycjach, trzeba uczynić krok dalej i dlatego mędrcy, którzy przyjmują na końcu swojego życia chrzest, jak podaje tradycja, a dzisiaj czcimy ich jako świętych, są zaproszeniem, aby w tej drodze nie ustawać. To również przypomnienie, że jesteśmy pielgrzymami, którzy odkrywają na swojej drodze ważne przesłanie, ale ciągle muszą otwierać się na łaskę Pana Boga, która nas przekracza i prowadzi do odrodzenia wewnętrznego. Dlatego to święto Epifanii jak w soczewce skupiają najważniejsze tematy chrześcijańskiej wiary – podsumował.

Obecnie święto Trzech Króli zyskało nową, kulturową tradycję. W Polsce już od 13 lat odbywają się Orszaki Trzech Króli. Jest to symboliczna manifestacja naszej wiary i przywiązania do wartości chrześcijańskich.

Anita Suraj-Bagińska/radiomaryja.pl

Żródło: radiomaryja.pl, 6 stycznia 2022

Autor: mj

Tagi: Trzech Króli